'Black out' van Gerhard Bakker

Voor de derde keer in successie heeft Utrechter Gerhard Bakker een fraai damboek op de markt gebracht. Het kreeg als titel "Black Out" mee, waarin de opkomst en de ondergang van een zwarte dam in 497 minia-turen de revue passeren. Dat dit geen black-out van Bakker is kan ik u verzekeren en behoort zeker weer als een aanwinst voor de damliteratuuur. Het geheel ziet er, zoals we van Bakker gewend zijn, weer tot in de puntjes verzorgd uit. Dit 170 pagina's tellende boek met duidelijke diagrammen valt weer uiteen in een aantal hoofdstukken, die de auteur apart in een bijgevoegde bijlage opsomt. Ik citeer enkele passages hieruit. Het centrale hoofdstuk 2 heeft 497 miniaturen op diagram. Op de linkerpagina staan steeds de diagrammen weergegeven, terwijl op de rechterkant de auteursnaam, de datering en een broncode staan vermeld. In al deze miniaturen promoveert één zwarte schijf tot dam, maar dan blijkt dat wit juist op tijd een hinderlaag heeft klaargezet. In het eerste hoofdstuk worden al die hinderlagen van deze miniaturen in kaart gebracht, terwijl in de derde episode wordt uitgelegd waarom de theorie van de hinderlaag voor de wedstrijdpraktijk van groot belang is. Het vierde hoofdstuk (met 228 diagrammen) bevat negen registers die de collectie van hoofdstuk 2 toegankelijk maken zoals o.a. een auteursregister, een concordantie op oudere verzamelwerken, registers op verschillende vangstellingen etc. Maar ook is er een register met 216 diagrammen opgenomen met de verzameling van drie tegen een (schijven)eindspelen.

Een klein rekensommetje leert ons dat het totaal aantal diagrammen van dit boek op meer dan 1000 uitkomt. Heeft u belangstelling? Het boek is te bestellen bij de auteur zelf, Pal Maleterstraat 25, 3573 PE Utrecht, tel. 030 - 2721235 ook te bereiken via e-mail: gerhardb@worldonline.nl.

Nog even alles op een rijtje, want eerder schreef ik al dat dit het derde werk van Bakker is. Twee jaar geleden verscheen 495 miniaturen "Dammen zonder dammen" en vorig jaar "Dame Blanche", 496 miniaturen, waarin een witte dam komt, ziet en overwint. De kosten: één boek kost ƒ 35,--, twee boeken kosten ƒ 65,-- en de drie samen ƒ 95,--. Hierbij worden verder nog 5, 6 of 7 gulden verzendkosten in rekening gebracht. Bestellen kan door het verschuldigde bedrag over te maken op girorekening 65730 t.n.v. G.Bakker, Utrecht met vermelding van het gewenste.

Enkele fraaie voorbeelden uit het laatste werk wil ik u zeker niet onthouden. Kleine kunst met een grote K, zo wil ik de nu volgende serie beschrijven. Zet u het eerste diagram maar eens op.

In deze stelling wint wit door 29-23. Het enige dat zwart nog wat spel biedt is 19-24 23x32 en 24-30. Maar na 34-29 en het logisch lijkende 30-34 komt 40-35 34x23 32-28 23x21 26x19. Ik citeer Bakker, die schrijft dat zwart in deze combinatie het initiatief tweemaal overneemt van wit, die met 23 een aanval inzette. Voor de tegenaanval (24,30) heeft zwart bij nader inzien (lees nadere analyse) geen zinnig alternatief. Na de witte verdediging(29) zet zwart zijn aanval door met (34) om dat door 35,28...., afgerond met de slag (net geen rondslag) 25x19 een precies verloren eindspel in te gaan: 9-14 19x10 5x14 35-30 11-17 30-24 17-22 24-20 22-27 20x9 27-32 9-4 32-37 4-36 37-42 36-47 42-48 44-40 48-37 47-42 37x48 40-34 48x30 25x34.

In 1940 demonstreerde O.Doornbos hoe wit mooi kan winnen als zwart de loop van het spel bepaalt. Men zie diagram II:

Na 21-16 kan zwart ten koste van maar liefst zes schijven met zijn zevende "doorbreken naar dam". Zwart moet dat ook doen omdat hij anders langzaam maar zeker verliest in spel waarin wit zich niet tot het uiterste hoeft te geven (11-17? 27-21 17x26 en 16-11 etc. met winnende doorbraak) Dus: 3-8 16x7 18-22 27x18 19-23 18x29 8-12 7x18 9-13 18x9 10-14 9x20 15x31. Maar wit kan nu precies op tijd een "hoekhinderlaag" (vangstelling) formeren door 49-43 31-37 43-38 37-41 39-34 etc.

M.Lepsic, deelnemer voor zijn land Joegoslavië aan diverse wereldkampioenschappen, stond zijn mannetje ook in miniaturenland.

In het gevecht van zeven man tegen zeven vielen er door 27-22 18x29 44x13 aan weerskanten drie man en in het gevecht van vier tegen vier verloren beide partijen nog één man: 12-18 13x22 21-27 22-17 27x36 28-23. In de stand van drie tegen drie waren er geen ruilmogelijkheden meer en begon de soldaat aan een opmars: 14-20 23-19 20-25 19-13 25-30 13-8 30-34 8-2. Wit was het eerst op zijn damrij en dreigde met 17-11 16x7 2x11. Zwart moest daarom man 16 offeren en omdat op 16-21 34-39 zowel 2-35 als 2-11 wint, ook man 36: 16-21 17x26 36-41 37x46 34-39 en nu toch 2-35 39-43 35-49 en de soldaat promoveerde door 43-48.

Agenda

31 Vorden, 15e damnacht. Info: H.Ruesink, 030-6342737.

Juni: 1/3 NK pupillen; NK meisjes; 3 KNDB-beker; 17 KNDB-beker; Algemene vergadering van de KNDB; 24 KNDB-beker; NK sneldammen jeugdteams Den Haag; 27/6 - 1 juli. Open toernooi. Info: R.Brouwer, 0341 - 451539.

(W)aard-igheidje

De driezetter van vorige week:

Uit het register drie tegen één (met 216 diagrammen) de opgave voor de komende tijd: wit wint!